Đàn Mandolin hay còn gọi là mandoline hoặc măng cầm là loại nhạc cụ đàn có tám dây. Đàn phát ra âm thanh bằng cách gảy dây đàn, cho âm thanh có âm sắc hơi giống như đàn zither ở quãng cao. Đây là loại đàn cổ, và được thiết kế đầu tiên tại Naples và có tám dây.
Các Bộ Phận Của Mandolin
Headstock: được gọi là đầu hoặc chốt, các chốt điều chỉnh được gắn vào nó.
Tuning pegs: được gọi là máy điều chỉnh, đầu máy hoặc bộ điều chỉnh, chúng có cơ cấu bánh răng giữ dây và được sử dụng để điều chỉnh độ căng của dây.
Nut: được gọi là phím số 0, nó cùng với ngựa đàn và lược đàn giữ dây thẳng hàng.
Neck: nó kéo dài từ đầu đàn đến thân đàn và đôi khi chứa một thanh giàn bằng kim loại giúp tăng thêm sức mạnh và cho phép điều chỉnh ngữ điệu.
Frets/fretboard hoặc fingerboard: Được gắn vào cần đàn, cần đàn có các thanh kim loại ngăn phím. Nhấn dây vào phím đàn sẽ tạo ra các nốt theo vị trí của phím đàn.
Position Marker: thường là các dấu chấm đơn giản khảm trên phím đàn, đôi khi được trang trí công phu hơn, chúng giúp định hướng tay phím đàn của người chơi.
Body: Gồm mặt Top (trên), mặt hông (bên) và mặt lưng (sau). Mặt top còn được gọi là thùng đàn chịu trách nhiệm chính trong việc tạo ra âm thanh của cây đàn Mandolin và tùy thuộc vào kiểu máy có thể phẳng hoặc cong tương tự như đàn vĩ cầm. Một số đàn Mandolin có lưng phẳng, một số có hình bát.
Scroll: Chủ yếu là trang trí, nó chỉ được tìm thấy trên đàn Mandolins kiểu F.
Pickguard: Không phải tất cả các đàn Mandolin đều có bộ phận này được thiết kế để bảo vệ lớp hoàn thiện thân đàn.
Sound hole: Hình dạng khác nhau tùy thuộc vào kiểu đàn Mandolin. Loại được minh họa là lỗ F, những lỗ thoát âm hình bầu dục cũng rất phổ biến và có chức năng tương tự là phát ra âm thanh của đàn mandolin.
Bridge. Được làm bằng gỗ, nó truyền các rung động của dây đàn đến đầu đàn Mandolin.
Tailpice: Thường được làm bằng kim loại đúc hoặc dập công phu, nó cung cấp điểm neo điểm neo cho dây đàn.
Kiểu Dáng Đàn Mandolin
Đàn Mandolins kiểu A và kiểu F nhìn chung có âm sắc giống nhau, thì các kiểu đàn kiểu F có xu hướng phổ biến hơn đối với các nghệ sĩ bluegrass và country.
Đàn Mandolin kiểu A
Đây là kiểu dáng cho những cây đàn Mandolin hình giọt nước và thân hình bầu dục không thuộc loại F-style hoặc bát úp. Kiểu dáng này được phát triển từ đàn Mandolins loại A của Gibson được sản xuất vào đầu thế kỷ 20.
Những cây đàn này mặt top và lưng được chạm khắc với mặt sau, một số cây mặt sau được uốn cong như đàn vĩ cầm. Hơi khó hiểu một chút, đàn Mandolin kiểu A có lưng cong thường được mô tả là có lưng phẳng đế phân biệt với đàn Mandolins lưng bát. Một số mẫu kiểu chữ A có cấu hình giống đàn guitar hơn. Bởi vì chúng không có các cuộn và điểm lạ mắt được tìm thấy trên đàn Mandolin kiểu F, nên chúng dễ chế tạo hơn một chút và do đó thường ít tốn kém hơn. Các mô hình theo kiểu dáng A có xu hướng phổ biến với các nhạc sĩ cổ điển, dân gian và Celtic.
Đàn Mandolin kiểu dáng F
Gibson đã sản xuất đàn Mandolin kiểu F đầu tiên vào đầu những năm 1900, mẫu nổi tiếng nhất là F-5 do kỹ sư âm thanh của Gibson, Lloyd Loar, thiết kế và được chế tạo dưới sự giám sát của ông từ năm 1924 đến năm 1925. Những cây đàn có chữ ký của Loar trên nhãn là những cây đàn Mandonli được săn lùng nhiều nhất trên thế giới và có giá trị rất cao hiện nay.
Các lỗ F kép cyar F-5 hoặc một lỗ thoát âm hình bầu dục duy nhất. Các mẫu kiểu F đều có các điểm cơ thể ở mặt dưới của cây đàn vừa ảnh hưởng một cách tinh tế đến âm sắc vừa tạo điểm tựa thuận tiện trên đùi của người chơi đang ngồi. Đàn Mandolin kiểu F, còn được gọi là đàn Mandolin Florentine, là lựa chọn hàng đầu của các nhạc sĩ nhạc blue, country và rock.
Đàn Mandolin Bowl-back
Với phần lưng tròn, những cây đàn dáng này gắn bó vớ những người chơi ở Ý, nó là loại đàn truyền thống. Đàn Mandolin bowl-back chất lượng cao được các nhạc sĩ chơi cổ điển, Baroque, phục hưng và các phong cách âm nhạc lịch sự khác ưa chuộng. Do khối lượng của thân đàn, đàn bowl-back tạo ra âm sắc trầm hơn, tròn hơn so với các dáng Mandolin khác.
Chất Liệu Làm Đàn Mandolin
Gỗ Spruce (vân sam) là loại gỗ được lựa chọn để làm mặt đàn Mandolin, kết cấu gỗ đặc mang lại phản ứng sáng và rõ trong đàn Mandolin giống như cách sử dụng gỗ này cho các nhạc cụ khác như guitar và violin. gỗ Spruce vượt trội trong việc truyền tải mọi sắc thái kỹ thuật của nhạc sĩ trên dây. Do sự khan hiếm và giá thành của gỗ Sprice chất lượng cao, thay vào đó, một số nhà sản xuất sử dụng gỗ cedar hoặc manhogany để tạo ra âm sắc trầm hơn.
Đàn Mandolin chất lượng tốt nhất có thùng đàn được chạm khắc thủ công từ những mảnh gỗ Spruce nguyên khối. Nhiều mẫu có phần trên hình vòm, những cũng có mẫu có phần trên bằng phẳng được một số người chơi ưa thích hơn. Cả hai loại đều có thể có hình dạng gỗ đẹp mắt là tăng thêm tính thẩm mỹ và giá thành của nhạc cụ. Mặt trên khớp với sách được làm từ hai miếng gỗ có các đường thớ gỗ được định vị sao cho tạo thành hình dạng giống như một cuốn sách đang mở nơi hai miếng gỗ được gắn lại vơi nhau.
Đàn Mandolin chi phí thấp hơn thường có mặt trên bằng gỗ ép, nhiều lớp gỗ được ép lại với nhau. Các tấm laminate có thể có một lớp veneer mỏng bằng gỗ có vân ở trên, mặt trên bằng gỗ ép được ép thành hình thay vì chạm khắc. Âm thanh được tạo ra chấp nhận được và là lựa chọn mới cho những người có ngân sách eo hẹp.
Cây đàn Mandolin có giá vừa phải có mặt đàn bằng gỗ spruce nguyên khối và thân đàn bằng gỗ ép, một sự kết hợp về cấu trúc mang lại âm sắc tốt trong khi ở mức giá thấp.
Thân đàn của Mandolin thường được làm bằng gỗ maple, Koa, manhogany và các loại gỗ cứng khác.
Về mặt thẩm mỹ, đàn Mandolin khảm cần đàn và đầu đàn, thường được làm bằng xà cừ hoặc vỏ bào ngư. Phần lớn tác phẩm khảm dựa vào các họa tiết đàn Mandolin lịch sử ban đầu, chi tiết giống cây cây dương xỉ trên đầu đàn của gibson F-5.
Lớp hòa thiện được sử dụng để bảo vệ gỗ cả đàn Mandolin có thể ảnh hưởng một cách tinh tế đến âm thanh của nhạc cụ, nhiều đàn Mandolin kiểu F có lớp hoàn thiện giống với lớp hoàn thiện được sử dụng trên đàn vĩ cầm. Lớp hoàn thiện sơn mài nitrocellulose mỏng được nhiều người hâm mộ đàn Mandolin mang lại âm thanh trong trẻo. Lớp hoàn thiện khác được sử dụng trên đàn Mandolin bao gồm vecni, stain và chất đánh bóng để làm nổi bật vẻ đẹp của gỗ mà không ảnh hưởng đến chất lượng âm sắc hoặc âm lượng của đàn.
Mandolin Điện
Bắt đầu từ cuối những năm 1920, cây Mandolin điện bắt đầu xuất hiện ở Hoa Kỳ. Gibson và Vega đều giới thiệu các mẫu đàn Mandolin điện vào những năm 1930, nhưng phát triển sau này bao gồm các mẫu 4 và 5 dây.
Mandolin điện bán rỗng: Giống như guitar semi-hollow, chúng có một khối trung tâm bằng gỗ chạy xuyên qua phần bên trong thân đàn giúp cố định và tạo ra sự phản hồi.
Acoustic-electric Mandolin: những mẫu đàn này thường giống đàn Mandolin acoustic truyền thống, nhưng tích hợp bộ thu áp điện gắn trên pickup giúp chuyển đổi rung động của dây thành xung điện. Các tín hiệu điện này được định tuyến thông qua một preamplifier (tiền khuếch đại) được gắn ở vành trên cùng của đàn Mandolin, preamplifier tăng cường độ tín hiệu và truyền qua dây cáp kết nối đến amp hoặc qua hệ thống âm thanh bên ngoài. Các nút điều khiển bao gồm volume và tone, đồng thời cũng có thể có bộ chỉnh điện tử tích hợp. Nhiều người biểu diễn thường sử dụng thêm micro trong biểu diễn để âm thanh được to hơn.
Điều Chỉnh Lên Dây Đàn Mandolin
Đàn mandolin 8 dây tiêu chuẩn có 4 khóa, mỗi khóa có 2 dây liên kề thường được điều chỉnh đồng thời cùng nhau, điều này mang lại cho đàn Mandolon âm thanh đặt biệt riêng của nó. Cách điều chỉnh phổ biến nhất là cùng một sơ đồ được sử dụng trên đàn violon: GDAE. Có những cách điều chỉnh khác đôi khi được sử dụng trong đó các cặp dây được điều chỉnh theo các cao độ khác nhau để tạo ra điều chỉnh chéo. Cũng có thể điều chỉnh đàn Mandolin đề phù hợp với một số quãng được tìm thấy trên đàn guitar, mang lại cảm giác quen thuộc hơn cho người chơi guitar.
Phụ Kiện Có Thể Mua Kèm Đàn Mandolin
Dây đeo đàn Mandolin: Đây là dây cần thiết nếu bạn chơi đứng.
Capo: thiết bị kẹp vào phím đàn cho phép bạn nâng cao độ tổng thể của đàn, để bạn có thể chơi các bài hát ở các phím cao hơn những nốt nhạc được viết.
Hộp đựng và túi biểu diễn: để bảo vệ đàn Mandolin của bạn khỏi trầy xước, và tiện lợi khi mang đàn đi biểu diễn.
Pick: được sử dụng để gảy dây đàn
Tuner: bộ chỉnh dây, giúp bạn quá trình lên dây cho đàn Mandolin dễ dàng hơn.